ΝΒΑ Politica

Θα μας επιτρέψετε να διακόψουμε για πολύ λίγο τη ροή των previews των ομάδων του ΝΒΑ, αλλά μιας και ποτέ δεν κρύψαμε πως θεωρούμε τον αθλητισμό απλά ένα ακόμα ενδιαφέρον κομμάτι των κοινωνιών και των όποιων ζυμώσεων εκεί συντελούνται, δεν μπορούμε να μην σχολιάσουμε το τι συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στη χώρα που φιλοξενεί το ομορφότερο πρωτάθλημα μπάσκετ του πλανήτη, που στο παρόν site παρακολουθούμε και προσπαθούμε να καλύψουμε/αναλύσουμε, γράφοντας τις γνώμες μας αναφορικά με αυτό.

Ένα κείμενο των Νίκου Ραδικόπουλου και Γιάννη Χάτσιου

Και πλέον η πληροφόρηση αναφορικά με τις κοινωνικές αναφορές και αντιδράσεις γύρω από την ασκούμενη πολιτική του Προέδρου των Η.Π.Α. και την εύνοια της “White Supremacy”, ό,τι πιο ρατσιστικού και φιλοναζιστικού δηλαδή έχει παρουσιαστεί στην συγκεκριμένη χώρα, και μάλιστα με προεδρική εύνοια, είναι καθημερινή και κατακλυσμιαία. Η πέρα από το politically correct γοητεία που ασκεί ο “πρόεδρος Trump”¹⁾Δεν είναι χαρακτηριστικό που ελάχιστοι, ακόμα και τα μεγάλα ΜΜΕ στις Η.Π.Α., και ακόμα και οι αθλητικοί σχολιαστές, που δεν είναι και ακριβώς επαναστατικά στοιχεία, δεν τον αποκαλούν president Trump; Αυτή η anti-establishment έλξη που ασκεί στους υποστηρικτές του είναι ακριβώς αυτή που του στερεί το πολυπόθητο -νομίζω- γι’ αυτόν κύρος και την αναγνώριση της θέσης. έχει προκαλέσει ακόμα και ένα σύστημα που διαχρονικά έκλεινε τα μάτια στις ανισότητες και τις αδικίες, αντιπροτείνοντας το πρότυπο του “american dream”. Και προσπαθεί να πυροδοτήσει τα θεμέλια ενός συστήματος που, παρότι μόνο δίκαιο δεν είναι, είχε καταφέρει να θεμελιώσει ορισμένες προοδευτικές αρχές, έστω και ευκαιριακά, έστω και σαν βάσεις συναίνεσης για την δική του αδιάκοπη ανάπτυξη. Για παράδειγμα, ο lifestyle ανθρωπισμός, η συγκίνηση του ανθρώπου που έχει λυμένα τα προβλήματά του μπροστά στο δράμα του τρίτου κόσμου, αλλά και των μεμονωμένων συγκινητικών ιστοριών στην ίδια χώρα, δεν θα οδηγούσαν ποτέ σε μια ισότιμη κοινωνία, πολλώ δε μάλλον σε μια επανάσταση, αλλά τουλάχιστον σμιλεύουν ένα υπόβαθρο στο οποίο δεν χωρά η ανοιχτά ρατσιστική ρητορική.

Σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να συγκεντρώσει τα γεγονότα και τις πληροφορίες από την κάθε λέξη αντίδρασης, κάθε εναντίωσης, κάθε αθλητή ή παράγοντα, κάθε δημοσιογράφου, και να τις παρουσιάσει. Κάτι τέτοιο είχαμε κάνει σε αντίστοιχο άρθρο πέρσι, αλλά πλέον οι αντιδράσεις και η πληροφόρηση είναι καθημερινές και τόσο χειμαρρώδεις που σίγουρα κάτι θα ξέφευγε.

Σκοπός του κειμένου είναι να αναδείξει την αυτονόητη αλληλεπίδραση αθλητισμού -σε όλα τα επίπεδα- και κοινωνιών.

Tρία ενδεικτικά παραδείγματα αρκούν:

• Από την εκλογή του Donald Trump στον προεδρικό θώκο κι ύστερα, ο Zach Lowe, ένας εκ των κορυφαίων αναλυτών NBA, εκφραζόμενος δια μέσου του μεγαλύτερου αθλητικού δικτύου στον κόσμο, του ESPN, μιλάει για το πόσο περήφανος είναι που είναι γιος Σύριας μετανάστριας και σύζυγος ανατολικοευρωπαίας, και δεν χάνει ευκαιρία στα δημοφιλή podcasts του να επαναλαμβάνει το αυτονόητο, ότι είναι όλο και δυσκολότερο να μιλήσεις αποκλειστικά για “sports” μέσα στον κυκεώνα.
• Ο κορυφαίος προπονητής μπάσκετ του κόσμου, ο Gregg Popovich, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Media Day για την έναρξη της σεζόν 2017-18 για να μιλήσει για το προνόμιο του να είσαι λευκός άνδρας χρησιμοποιώντας το παράδειγμα πως αν η ζωή είναι μια κούρσα 100 μέτρων ένας λευκός έχει πλεονέκτημα 50 μέτρων απέναντι στους υπόλοιπους που ξεκινάνε στην αφετηρία, δηλώνοντας επιπλέον πως οι συζητήσεις για τις φυλετικές διακρίσεις, όπως και οι αγωνες για τα LGBT δικαιώματα και την ισότητα, θα πρέπει να είναι άβολες μέχρι να προκαλέσουν την αλλαγή, η οποία θα συμβεί όταν επιλέξουμε να απαρνηθούμε τα προνόμιά μας και να αλλάξουμε το status quo, που ευνοεί τους λευκούς άνδρες συστημικά. Παράλληλα, στο πρόσφατο podcast o Zach Lowe με τον Kevin Arnovitz συζητούν σχετικά με το άρθρο του δεύτερου, για τους λόγους για τους οποίους ένας άνθρωπος, συγκεκριμένα ο Pop, που αποφεύγει τα media όπως ο διάολος το λιβάνι, έχει γίνει ξαφνικά τόσο vocal και τόσο πρόθυμος να μιλήσει απέναντι στην προεδρία Trump²⁾Κατά την ανάλυσή τους ο coach Pop είναι ένας άνθρωπος που βασίζεται πολύ στην καθαρή θεμελίωση βασικών αρχών και αξιών και πιστεύει πολύ σε παντός είδους institutions που τρέχουν πάνω σε αυτές -δείτε τους ίδιους τους Spurs του, και ο Trump με την οπορτουνιστικη λογική του, τις a la carte απόψεις του και την τελείως ρευστή και κατά περίπτωση χρήση αξιών, αποτελεί κάτι σαν πρόκληση στη συνολική του νοοτροπία, αγγίζοντας και ξεπερνώντας το πολιτικό επίπεδο..

• Τέλος, ο κορυφαίος μπασκετμπολίστας του κόσμου, ο LeBron, και ο πιο vocal GOAT μαζί με τους Bill Russell – Kareem Abdul-Jabbar, δεν δίστασε στιγμή να εκφραστεί άμεσα ενάντια στην πολιτική που εφαρμόζεται και ήταν ιδιαίτερα αιχμηρός.

U bum @StephenCurry30 already said he ain't going! So therefore ain't no invite. Going to White House was a great honor until you showed up!

— LeBron James (@KingJames) September 23, 2017

Και η αναφορά γίνεται για να αναδείξει τη διαφορά της αλληλεπίδρασης του αθλητισμού με τις κοινωνίες, ακόμα και στο πιο επαγγελματικό και αποστειρωμένο πλαίσιο, αυτό των Η.Π.Α., σε σχέση με την εδώ κατάσταση.

Με την εξαίρεση μιας μερίδας αθλητών και προπονητών -46 τον αριθμό- που υπέγραψαν κείμενο για την νομικά αβάσιμη φυλάκιση της Ηριάννας Β., ο κοινωνικός λόγος για τα εδώ τεκταινόμενα αγνοείται από αθλητές και παράγοντες.

Η εν Ελλάδι επικρατούσα στάση, δυστυχώς, είναι αυτή ενός κατάπτυστου “No Politica” που δεν είναι τίποτα άλλο -σε τελική ανάλυση- από ξεδιάντροπη υποστήριξη του τέρατος. Είτε αυτή εκπορεύεται από μια αβάσιμη άποψη που θέλει τον αθλητικό κόσμο αποκομμένο από τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, είτε από έναν φόβο η εκφραζόμενη άποψη να δυσαρεστήσει τα εκάστοτε αφεντικά ή/και τους υποστηρικτές της ομάδας και του αθλητή, που πηγάζει από το γεγονός ότι στην Ελλάδα -και την Ευρώπη ίσως, δεν έχει ακόμα έρθει η βασική συνειδητοποίηση πως ο παίκτης είναι “το προϊόν”. Οι ιθύνοντες των Warriors και ο Adam Silver φανταζόμαστε θα ήταν αρκετά πιο ήσυχοι και χαρούμενοι -όπως δείχνουν και οι μετριοπαθείς ανακοινώσεις τους- σε περίπτωση που οι παίκτες των Warriors, σαν καλά παιδάκια, πήγαιναν να σφίξουν το χέρι και να απαθανατιστούν δίπλα στον βαψομαλλιά πρόεδρό της χώρας τους. Παρόλα αυτά, οι παίκτες των Warriors, γνωρίζοντας ότι το προϊόν που και στην συγκεκριμένη συνάντηση θα πουλιόταν ήταν οι ίδιοι, είπαν “δεν πάμε”. Χωρίς αυτούς δεν υπάρχει παιχνίδι, άρα δεν υπάρχει έσοδο και κέρδος για τους γύρω-γύρω. Κι αυτή είναι η επανακατάκτηση της δύναμης που οι Αμερικάνοι αθλητές σιγά-σιγά αντιλαμβάνονται πως αυτοί έχουν, και πλέον αξιοποιούν και προς κοινωνικές κατευθύνσεις.

Γιατί, από την άλλη, όταν παίρνεις ίσες αποστάσεις από το θύμα και τον θύτη, ο θύτης είναι ξεκάθαρα ο ευνοημένος της υπόθεσης. Δεν είναι ότι περιμένουμε από τον αθλητή να διατυπώσει την τέλεια πολιτική ανάλυση ή να είναι μπροστάρης στους κοινωνικούς αγώνες, αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι έχει de facto βήμα και φωνή, και η απλή ανάδειξη των φλεγόντων ζητημάτων της καθημερινότητας ή κατάθεση της άποψής του, από θέση ισχύος και σε μεγάλο βαθμό εκ τους ασφαλούς, είναι προτιμότερη και πιο τίμια από το “εγώ κοιτάω τη δουλειά μου και η ομάδα πρέπει να βελτιωθεί”, το οποίο μπορεί να είναι μεν η αλήθεια, από την άλλη όμως αναπαράγει μια “καθείς εφ ω ετάχθη” λογική που υπαγορεύει πως ο καθένας θα πρέπει να περιχαρακώνεται στα του επαγγέλματός/ενδιαφεροντός του και πως η κοινωνία και η πολιτική κινούνται από, και είναι αντικείμενο ενασχόλησης, ειδημόνων, και όχι πως η κοινωνία είναι ένα ψηφιδωτό που συναπαρτίζεται από όλους αυτούς τους αθλητές, λογιστές, ανέργους, δικηγόρους και λιμενεργάτες. Αυτή η δικαίωση της φίμωσης του δημόσιου διαλόγου είναι ακόμα πιο επικίνδυνη από την πληρότητα ή μη της άποψης που θα εκφραστεί.

Γιατί σε αυτή τη μάχη κατά του ρατσισμού και του φασισμού, που οι ολοκληρωτικές ιδέες και των δύο δείχνουν αργά αλλά σταθερά να ξαναξεδιπλώνονται από άκρη σε άκρη σε όλον τον δυτικό κόσμο, δεν περισσεύει κανένας/μία, με τον ίδιο τρόπο που στην επίθεσή τους σε βάθος χρόνου δεν εξαιρείται κανείς και καμία.

Και δεν θεωρούμε τυχαίο πως στη διαιωνιζόμενη καπιταλιστική κρίση των δυτικών “αναπτυγμένων” κοινωνιών η άνοδος των ακροδεξιών αντιλήψεων είναι το μόνο κοινό χαρακτηριστικό από τις H.Π.Α. ως το σύνολο της Ε.Ε. .

Και όχι, δεν αποτελεί έκπληξη ότι υπάρχουν φασίστες και στην Ελλάδα. Διαχρονικά υπήρχαν. Από τους χίτες και τους δοσίλογους της Κατοχής, τους φιλοχουντικούς από τη Χούντα ως και σήμερα. Απλά στα χρόνια της -επίπλαστης- ευημερίας δεν τολμούσαν να το διατυμπανίζουν, σε μεγάλο βαθμό επειδή δεν υπήρχαν ευήκοα ώτα για τις φωνές τους. Παρομοίως, όπως σχολιάζαμε παραπάνω για τις Η.Π.Α., όπου μέχρι πρότινος υπήρχε ένα προστατευτικό πέπλο που καθιστούσε τον ανοιχτά μισαλλόδοξο και επιθετικό, ασυνάρτητο λόγο του Trump από γραφικό έως επικίνδυνο. Οι εύλογες και προβλέψιμες, όμως, ρωγμές σε ένα εύθραυστο σύστημα δημιουργούν ακριβώς αυτές τις χαραμάδες που κάνουν μια θαμμένη πολιτική και έναν μεσαιωνικό λόγο και πάλι ελκυστικό με την επιθετικότητά τους και την -φαινομενική- αντίθεσή τους στο σύστημα.

Τη λογική των ίσων αποστάσεων θέλουμε, λοιπόν, να στιγματίσουμε, που τελικά το μόνο που κάνει είναι να κλείνει το μάτι στον φασισμό.

Κλείνοντας, αυτό που θέλει το κείμενο να τονίσει είναι η χαρά του και η επευφημία του για όλους εκείνους τους “βολεμένους και πλούσιους” που βγαίνουν και σηκώνουν ανάστημα απέναντι στην αδικία της μη ισότητας και των μη ίσων ευκαιριών.

Ναι, δεν βγήκαν για να μιλήσουν για τις πολεμικές επιχειρήσεις των Η.Π.Α. ανά τον κόσμο ή για ό,τι άλλο. Αν θέλετε κατηγορείστε τους για αυτό. Αλλά ποτέ δεν προσδιορίστηκαν ως κοινωνικοί επιστήμονες ή ως Επαναστάτες. Παιδιά από τα γκέτο ήταν, που ενώ “χέστηκαν στο τάλιρο”³⁾Αν και είναι ευκαιρία να θυμίσουμε, σε αυτό το σημείο, πως οι αθλητές παραμένουν οι εργαζόμενοι της όλης φάσης, και οι χεσμένοι στο τάλιρο είναι οι λευκοί δισεκατομμυριούχοι που τους πληρώνουν κάθε μήνα., δεν ξέχασαν ούτε την καταγωγή τους, ούτε τις κοινωνικές αδικίες που υπέστησαν. Τις μη ίσες ευκαιρίες που δεν είχαν. Αυτά ήταν τα δικά τους βιώματα, αυτές τις εικόνες είχαν, για αυτές μιλούν. Και μπράβο τους που δεν τις ξέχασαν ή “δεν τις άφησαν πίσω”.

Και αυτά τα παιδιά που παίζουν μπάσκετ κι έχουν εκατομμύρια τα χαιρόμαστε περισσότερο που δεν έγιναν σαν κάτι hip-hoppers με κρεμασμένα χρυσαφικά, που θυμίζουν περισσότερο ορθόδοξους μισογύνηδες παπάδες, και έχουν ξεχάσει την καταγωγή τους.

Στην τελική, μας είναι πολύ πιο συμπαθείς κάτι δίμετροι κτηνώδεις τύποι με εκατομμύρια που μιλάνε για τις κοινωνικές αδικίες και τον ρατσισμό “και δεν κοιτάνε τη δουλίτσα τους”, από όλους τους φτωχούς λευκούς που θεωρούν πως αιτία των προβλημάτων τους και των αδικιών που βιώνουν φταίνε οι ακόμα φτωχότεροι μετανάστες. κι όχι οι πιο πλούσιοι από αυτούς λευκοί, καθώς και όλοι εκείνοι οι φιλήσυχοι σιχαμένοι μικροαστοί που είναι στη λογική “εγώ κοιτάζω τη δουλίτσα μου, μην με ενοχλείτε”. Και για αυτό χαιρετίζουμε τους πρώτους με περηφάνεια.

Και, εν τέλει, για να τελειώνουμε με την υποκρισία, αν σας ενοχλεί το ότι “κάτι βολεμένοι εκατομμυριούχοι μιλάνε για κοινωνικές αδικίες και ρατσισμό”, πόσες ακριβώς φορές είδατε τα media να βάζουν ένα μικρόφωνο μπροστά σε φτωχούς ή εξαθλιωμένους, ή πόσες φορές ενδιαφερθήκατε εσείς οι ίδιοι να ακούσετε τους κατατρεγμένους των κοινωνιών για το τι έχουνε να πούνε για το κτηνώδες σύστημα κοινωνικών ανισοτήτων στο οποίο ζούμε;

Next time someone complains about “rich athletes” protesting racial inequality, ask yourself how often we listen to the voices of the poor

— ‘Miserable’ Pablo Torre 🕳️ (@PabloTorre) September 24, 2017

Το γεγονός, λοιπόν, πως πλούσιοι και εξασφαλισμένοι εκμεταλλεύoνται τη φήμη τους και τα μικρόφωνα που στήνονται μπροστά τους και μιλούν για την αδικία, την όποια αδικία, μόνο άξιους θαυμασμού τους κάνει στα δικά μας μάτια.

Κι ας κλείσουμε με τα πάντα περιεκτικά λόγια του θείου Eduardo:

“Είναι πράγματα μικρά
Δεν εξαφανίζουν τη φτώχεια
Δεν μας βγάζουν από την αποανάπτυξη
Δεν κοινωνικοποιούν τα μέσα παραγωγής και τις τράπεζες
Δεν απαλλοτροιώνουν τη σπηλιά του Αλί Μπαμπά.

Ίσως, όμως, να απελευθερώνουν τη χαρά της δράσης
Και να τη μεταμορφώνουν σε πράξεις
Και τελικά το να δρας πάνω στην πραγματικότητα
Και να την αλλάζεις, έστω και λίγο
Είναι ο μόνος τρόπος να αποδείξεις
Ό,τι η πραγματικότητα μπορεί να αλλάξει.”

Eduardo Galeano, Μνήμη της Φωτιάς